روغن پایه (Base Oil)

روغن پایه:

روغن پایه، به عنوان ماده‌ای که به عنوان اساس و پایه روان کننده‌ها استفاده می‌شود، از اهمیت بسیاری برخوردار است. این نوع روغن به عنوان مهم‌ترین مولفه حجمی روان کننده‌ها شناخته می‌شود و به طور میانگین بیش از ۹۵٪ ترکیب فرمولاسیون روان کننده را تشکیل می‌دهد. روغن پایه در تولید روغن‌های خودرویی و صنعتی، گریس، محصولات لاستیکی، روغن سفید و روغن پارافین به کار می‌رود.

در برخی از موارد مثل روغن کمپرسور و هیدرولیک، تا ۹۹٪ روغن از جنس روغن پایه تشکیل می‌شود و تنها ۱٪ آن مواد افزودنی استفاده می‌شود. منابع روغن پایه می‌توانند از منابع نفتی یا غیر نفتی حاصل شوند، اما بیشتر روغن‌های پایه مصرفی از پالایش نفت خام به دست می‌آیند. ترکیبات پارافینیک، نفتنیک و آروماتیک از جمله اجزای اصلی روغن‌های پایه هستند.

روغن‌های پایه با استفاده از تنوع گسترده‌ای از مواد پایه و مواد افزودنی شیمیایی تهیه می‌شوند. اصلی‌ترین کارکرد روغن پایه این است که به عنوان یک روان‌کننده عمل کند و لایه‌ای از مایعات فراهم کند که سطوح متحرک را از هم جدا کند یا گرما را از بین ببرد و ذرات را می‌پوشاند در حالی که اصطکاک حداقلی را حفظ می‌کند. خواص بسیاری از روغن‌های پایه با افزودن مواد افزودنی شیمیایی ویژه به مایع پایه تقویت می‌شوند یا خواص جدیدی ایجاد می‌شود.

روغن‌های پایه به عنوان ماده‌ای اساسی در تولید محصولات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند، از جمله گریس‌های روان‌کننده، روغن موتور و مایعات فرآوری فلز. هر محصول نیاز به نوع مختلفی از روغن و ترکیبات مخصوص دارد. ویژگی مهم این روغن‌ها ویسکوزیته مایع در دماهای مختلف است. انتخاب روغن خام مناسب برای تولید روغن پایه مناسب، به ویژه با توجه به غلظت مولکول‌های روغن پایه و سهولت استخراج آن‌ها تعیین می‌شود.

روغن پایه به وسیله پالایش نفت خام به دست می‌آید. در این فرآیند، هیدروکربن‌های سبک و سنگین از یکدیگر جدا می‌شوند. از هیدروکربن‌های سبک می‌توان برای تولید بنزین و سوخت‌های دیگر استفاده کرد، در حالی که هیدروکربن‌های سنگین‌تر مناسب برای قیر و روغن‌های پایه هستند.

نفت خام شامل اجزای مختلفی است، و در سراسر جهان تعداد زیادی نفت خام مختلف وجود دارد که از آن‌ها برای تولید روغن پایه استفاده می‌شود. نوع رایج‌ترین نفت خام، نفت خام پارافینی است، اگرچه نفت‌های دیگری نیز وجود دارند که محصولات با خصوصیت‌های بهتر و حلالیت مناسب در دماهای پایین ایجاد می‌کنند.

استفاده از فناوری هیدروژناسیون به وسیله هیدروژن، که در این فرآیند، گوگرد و آروماتیک‌ها تحت فشار زیاد از بین می‌روند، می‌تواند روغن پایه بسیار خالص تولید کند که در مواردی که نیازهای کیفیت به خصوص دقیق باشد، مناسب هستند. همچنین مواد شیمیایی و مواد افزودنی به روغن پایه اضافه می‌شوند تا نیازهای کیفیت محصولات نهایی را، مثلاً خواص اصطکاک و تمیزکنندگی، برطرف کنند. برخی از روغن‌های موتور حاوی بیش از بیست درصد مواد افزودنی هستند.

انتخاب روغن پایه

انتخاب روغن پایه برای کاربرد مورد نظر از اهمیت بسیاری برخوردار است و باید به جوانب مختلفی از آن توجه شود. در ادامه، روش‌هایی برای انتخاب روغن پایه مناسب برای هر کاربرد آورده شده است:

1. **نوع کاربرد:** ابتدا باید نوع کاربرد مورد نظر خود را مشخص کنید. آیا برای خودرو، ماشین‌آلات صنعتی، کمپرسور، هیدرولیک، یا کاربردهای دیگر است؟ هر نوع کاربرد ممکن است نیازمند روغن پایه خاصی باشد.

2. **ویسکوزیته (Viscosity):** ویسکوزیته یکی از مهم‌ترین خصوصیت‌های روغن پایه است. این ویژگی تأثیر زیادی بر روی کارایی و عملکرد محصول دارد. ویسکوزیته بالاتر می‌تواند استحکام فیلم کافی را فراهم کند، در حالی که ویسکوزیته کمتر سیالیت در دمای پایین و مصرف انرژی کمتری را ارائه می‌دهد. باید تعادلی مناسب بین این دو را برای کاربرد مورد نظر پیدا کنید.

3. **دمای کارکرد:** نیاز به روغن با دمای کارکرد مشخص بسیار مهم است. اگر کاربرد شما در دماهای بسیار پایین یا بسیار بالاست، باید روغن پایه‌ای را انتخاب کنید که در این شرایط به خوبی کار کند.

4. **مواد افزودنی:** برخی از کاربردها نیاز به مواد افزودنی خاص دارند تا ویژگی‌های خاصی را به روغن اضافه کنند. اطمینان حاصل کنید که روغن پایه انتخابی شما با مواد افزودنی مورد نظر سازگار است.

5. **مزایا و معایب روغن‌های مختلف:** دانستن گزینه‌های مختلف روغن پایه و مزایا و معایب آنها بسیار مهم است. بررسی و مقایسه ویژگی‌ها و کارکردهای مختلف روغن‌های پایه می‌تواند به شما کمک کند تا انتخاب بهتری داشته باشید.

6. **هزینه و کیفیت:** تعادل بین هزینه و کیفیت را در نظر بگیرید. هر چند ممکن است روغن‌های مصنوعی گرانتر از روغن‌های معدنی باشند، اما هزینه‌های خرابی تجهیزات ناشی از انتخاب نادرست روغن، ممکن است بسیار بالاتر باشد.

7. **مشاوره متخصصان:** در صورت نیاز، بهتر است با متخصصان و کارشناسان مرتبط در زمینه روغن‌های پایه مشورت کنید تا بهترین روغن پایه برای کاربرد خود را انتخاب کنید.

انتخاب درست روغن پایه می‌تواند به بهینه‌سازی کارکرد و عمر مفید تجهیزات کمک کند و مشکلات احتمالی را کاهش دهد. بنابراین، انتخاب با دقت و شناخت دقیق از مزایا و معایب مختلف روغن‌های پایه بسیار مهم است.

خواص شیمیایی روغن‌های پایه

خواص شیمیایی روغن‌های پایه بر اساس انواع مختلفی از آنها متفاوت هستند. در زیر، برخی از اصلی‌ترین خواص شیمیایی روغن پایه آورده شده‌اند:

1. **فراریت (Volatility):** فراریت به میزان کاهش روغن و غلظت آن در دماهای بالا اشاره دارد. یعنی روغن پایه باید در دماهای بالا از دست ندهد یا غلیظ نشود و به عبارتی پایداری حرارتی مناسب داشته باشد.

2. **فعالیت سطحی (Surface Activity):** فعالیت سطحی شامل کف کردن، رهاسازی هوا، تشکیل امولسیون و فشارپذیری روغن است. این ویژگی‌ها در کاربردهای مختلف، مانند روان‌کننده‌ها و مواد محافظتی، بسیار مهم هستند.

3. **اکسید شدن (Oxidation Stability):** اکسید شدن به تغییرات شیمیایی و تشکیل رسوبات در روغن‌های پایه اشاره دارد. اکسیداسیون می‌تواند باعث غلیظ شدن روغن، تشکیل لجن، خوردگی فلزات و تغییرات دیگر در خواص روغن پایه شود.

4. **گرانروی (Viscosity):** گرانروی به ویسکوزیته روغن در دماهای مختلف اشاره دارد. ویسکوزیته مناسب در دماهای پایین می‌تواند سیالیت روغن را بهبود بخشد، هدر رفتن انرژی را کاهش دهد و محافظت مناسب در برابر سایش و خنک کاری را فراهم آورد.

5. **قدرت حل‌کنندگی (Solubility):** قدرت حل‌کنندگی روغن‌های پایه مرتبط با توانایی آنها در حل کردن مواد دیگر می‌باشد. این خاصیت می‌تواند به تمیزی موتورها، سازگاری با درزگیرها، استفاده در فرآیندهای صنعتی و پایداری فرمولاسیون محصولات مختلف کمک کند.

تمام این خواص شیمیایی با توجه به نوع روغن پایه و ترکیبات موجود در آن ممکن است تغییر کنند. برای هر کاربرد مخصوص، باید به دقت و با توجه به نیازها و خواسته‌ها، روغن پایه مناسب را انتخاب کرد.

ویژگی‌های روغن پایه

ویژگی‌های روغن پایه بسیار مهم هستند و تعیین می‌کنند که چگونه این روغن‌ها در برابر چالش‌های روانکاری مقاومت کنند و به عملکرد و کارایی محصولات تأثیر بگذارند. برخی از اصلی‌ترین ویژگی‌های روغن پایه عبارتند از:

1. **ویسکوزیته و شاخص ویسکوزیته:** ویسکوزیته روغن پایه به میزان مقاومت آن در مقابل جریان و جذب انرژی حین جریان اشاره دارد. شاخص ویسکوزیته نشان‌دهندهٔ تغییر ویسکوزیته روغن با دما است. این ویژگی‌ها بسیار مهم هستند زیرا به کارایی روغن در دماهای مختلف و مصرف انرژی کمک می‌کنند.

2. **نقطه ریزش (Pour Point):** نقطه ریزش حداقل دمایی است که روغن پایه با آن هنوز می‌تواند در حالت مایع باقی بماند و توانایی روانکاری داشته باشد. این ویژگی به خصوص در دماهای پایین بسیار مهم است و از تجمع رسوبات در سیستم‌ها جلوگیری می‌کند.

3. **اکسیداسیون و پایداری حرارتی:** اکسیداسیون به تغییرات شیمیایی و تشکیل رسوبات در روغن پایه اشاره دارد. پایداری حرارتی نیز نشان‌دهندهٔ توانایی روغن در مقابل تغییرات دمایی طولانی‌مدت است. این خواص باعث می‌شوند روغن پایه بتواند در دماها و شرایط مختلف ماندگاری مناسبی داشته باشد.

4. **نقطه آنیلین (Aniline Point):** نقطه آنیلین معیاری است که نشان‌دهندهٔ حلالیت روغن پایه نسبت به مواد دیگر مانند مواد افزودنی است. این خاصیت از اهمیت بسیاری در فرمولاسیون محصولات و کاربردهای مختلف است.

5. **پایداری هیدرولیتیک (Hydrolytic Stability):** پایداری هیدرولیتیک به مقاومت روغن پایه در برابر تجزیه شیمیایی در حضور آب اشاره دارد. این خاصیت در روغن‌هایی که با رطوبت و آب در تماس هستند بسیار مهم است.

همه این ویژگی‌ها بسته به نوع روغن پایه، ترکیبات موجود در آن و کاربردهای مختلف ممکن است متفاوت باشند و انتخاب روغن پایه مناسب برای هر کاربرد نیازمند آشنایی با این ویژگی‌ها است.

دسته بندی روغن های پایه بر اساس منبع تشکیل دهنده

روغن‌های پایه بر اساس منبع تشکیل‌دهنده آنها به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند: معدنی، مصنوعی و گیاهی. هر یک از این دسته‌ها خواص و کاربردهای مختلفی دارند:

1. **روغن معدنی (Mineral Oil):** روغن‌های معدنی از نفت خام به دست می‌آیند و از طریق فرآیند پالایش نفت تولید می‌شوند. این نوع روغن پایه می‌تواند با طیف وسیعی از کیفیت‌ها و ویژگی‌ها تولید شود. روغن‌های معدنی معمولاً در برخی از کاربردهای خودرو، ماشین‌آلات صنعتی و سایر مصارف عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

2. **روغن مصنوعی (Synthetic Oil):** روغن‌های مصنوعی از طریق فرآیند سنتز ساخته می‌شوند و توسط انسان تولید می‌شوند. این نوع روغن‌های پایه با خواص ویژه‌ای طراحی می‌شوند که ممکن است در روغن‌های معدنی قابل دستیابی نباشند. روغن‌های مصنوعی برای کاربردهای خاصی مانند خودروهای مسابقه‌ای، صنایع هوافضا، کمپرسورها و سیستم‌های هیدرولیکی استفاده می‌شوند.

3. **روغن گیاهی (Vegetable Oil):** روغن‌های گیاهی از گیاهان به دست می‌آیند و به دلیل منافع تجدیدپذیر و زیست‌محیطی، معمولاً برای کاربردهای خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع روغن‌ها از منابع طبیعی مانند زیتون، پنبه، کلزا و سویا به دست می‌آیند و در برخی از صنایع مواد غذایی، کاربردهای پزشکی و محصولات زیستی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

هر کدام از این دسته‌ها از روغن‌های پایه دارای ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود هستند و انتخاب نوع مناسب بر اساس نیازها و شرایط مورد استفاده می‌تواند به بهبود عملکرد و کارایی محصولات کمک کند.

روغن‌های پایه به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند:

1. **روغن‌های پایه معدنی (Mineral Base Oils):** این روغن‌ها از نفت خام به دست می‌آیند و مستقیماً از پالایش نفت خام تولید می‌شوند. دو دسته اصلی روغن‌های معدنی عبارتند از:

   – روغن‌های پارافینیک: تشکیل شده از هیدروکربن‌های نرمال (راست‌زنجیر) و هیدروکربن‌های ایزومری (شاخه‌دار).

   – روغن‌های نفتنیک: تشکیل شده از هیدروکربن‌های حلقوی (حاوی یک یا چند حلقه) که ممکن است کاملاً سیر شده یا یک یا چند پیوند سیر نشده داشته باشند.

2. **روغن‌های پایه گیاهی (Vegetable Base Oils):** این نوع روغن‌ها از منابع گیاهی به دست می‌آیند و از تری‌گلیسیریدهایی تشکیل شده‌اند که دارای بخش‌های کربوکسیلیک اسیدی با زنجیره‌های بلند می‌باشند. این نوع روغن‌ها به دلیل منافع زیست محیطی و تجدیدپذیری، در برخی از کاربردها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

3. **روغن‌های پایه سنتزی (Synthetic Base Oils):** روغن‌های سنتزی از طریق متصل کردن یک یا چند جزء آلی مشخص با وزن مولکولی کم، در شرایط کنترل شده، تولید می‌شوند. این روغن‌ها از پالیمریزاسیون، ایزومریزاسیون، هیدرواکسیلاسیون و سایر فرآیندها به‌دست می‌آیند. روغن‌های پایه سنتزی به دلیل خواص ویژه‌ای که دارند، معمولاً در کاربردهای خاصی مانند صنایع هوافضا، خودروهای مسابقه‌ای و سیستم‌های هیدرولیکی استفاده می‌شوند.

هر کدام از این دسته‌ها از روغن‌های پایه دارای ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود هستند و بر اساس نیازها و محدودیت‌های هر کاربرد، انتخاب مناسب می‌شوند. انتخاب نوع مناسب روغن پایه می‌تواند به بهبود کارایی و عملکرد محصولات و دستگاه‌ها کمک کند.

کاربردهای روغن‌های پایه معدنی، مصنوعی و گیاهی به طور گسترده‌ای در صنایع مختلف و کاربردهای مختلف وجود دارد. به طور کلی، هر نوع روغن پایه برای کاربردهای خاص خود مزایا و محدودیت‌هایی دارد. در ادامه برخی از کاربردهای رایج این روغن‌ها آورده شده است:

**کاربردهای روغن‌های پایه معدنی:**

– روغن‌های موتور: استفاده اصلی از روغن‌های پایه معدنی در موتورهای داخلسوزی خودروها و ماشین‌آلات.

– گریس‌ها: استفاده در تولید گریس‌ها برای روان‌کردن و محافظت از قطعات مکانیکی.

– مایعات هیدرولیک: استفاده در سیستم‌های هیدرولیکی برای انتقال قدرت و کنترل حرکت.

– روغن‌های دنده: برای روان‌کردن دنده‌ها و کاهش سایش و سایر پوشش‌های مکانیکی.

– روغن‌های ترانسفورماتور: استفاده در ترانسفورماتورها برای انتقال و تبدیل برق.

– مایعات سردکن: استفاده در سیستم‌های سردکنی برای حفظ دمای مطلوب در موتورها و سایر دستگاه‌ها.

**کاربردهای روغن‌های پایه مصنوعی:**

– روغن‌های موتور سنتزی: استفاده در موتورهای عملکرد بالا و مسابقه‌ای برای بهبود کارایی و کاهش سایش و سایر مشکلات.

– روغن‌های هیدرولیک سنتزی: برای استفاده در سیستم‌های هیدرولیکی با نقاط کاری و دماهای متغیر.

**کاربردهای روغن‌های پایه گیاهی:**

– روغن‌های خوراکی: برای استفاده در تهیه غذا و پخت‌وپز.

– روغن‌های محصولات آرایشی و بهداشتی: برای تهیه عطر، کرم، لوسیون و محصولات آرایشی.

– روغن‌های مراقبت از پوست: برای استفاده در محصولات مراقبت از پوست و مو.

همچنین، هر نوع روغن پایه با توجه به خواص و ویژگی‌های خاص خود می‌تواند در کاربردهای دیگری نیز مورد استفاده قرار گیرد. انتخاب روغن پایه مناسب برای هر کاربرد به عوامل مختلفی اعم از دما، فشار، نیاز‌های کیفیتی محصول نهایی و محیط زیستی وابسته است.

روغن‌های پارافینیک و نفتنیک هر کدام دارای ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود هستند. از آنجایی که واکس موجود در روغن‌های پارافینیک ممکن است در دماهای پایین تشکیل کریستال‌هایی کند، این نوع روغن‌ها به خصوص برای محیط‌های با دماهای پایین، مانند سردنخورها و مناطق سرد زمستانی، مناسب هستند. همچنین، برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت بالا در برابر اکسیداسیون و دماهای بالا دارند، روغن‌های پارافینیک ممکن است بهترین انتخاب باشند.

از سوی دیگر، روغن‌های نفتنیک با توجه به خواص آن‌ها، برای محدوده دمایی کم و هنگامی که نقطه ریزش پایین مورد نیاز است، به کار گرفته می‌شوند. این نوع روغن‌ها از هیدروکربن‌های حلقوی سیرشده تشکیل شده‌اند و برخلاف روغن‌های پارافینیک که واکس‌هایی دارند، واکس‌های کمتری در آن‌ها موجود است. از این روغن‌ها معمولاً در موتورهای کوچکتر، گریس‌ها و سایر کاربردهایی که نیاز به روان‌کاری در دماهای معمولی استفاده می‌شود.

همچنین، روغن‌های سنتزی مانند PAO (Polyalphaolefins) که از مواد مصنوعی تولید می‌شوند، می‌توانند مزایایی مانند مقاومت بیشتر در مقابل اکسیداسیون، دمای ریزش بالاتر و قدرت روان‌کاری بیشتر را در دماهای پایین ارائه دهند. به همین دلیل در برخی از کاربردهای ویژه و صنایع پیشرفته مورد استفاده قرار می‌گیرند. با این حال، هزینه بالاتر تولید و تهیه آن‌ها ممکن است باعث محدودیت استفاده در کاربردهای عمومی شود و روغن‌های معدنی به دلیل هزینه کمتر و قابلیت خدمات معقول، به عنوان گزینه‌ای متداول و مناسب برای اکثر کاربردها تثبیت می‌شوند.

فرایند تولید روغن‌های پایه

فرایند تولید روغن‌های پایه به طور کلی به مراحل زیر تقسیم می‌شود:

1. تقطیر نفت خام: ابتدا نفت خام به پالایشگاه منتقل می‌شود و از مبدل‌های حرارتی عبور کرده تا گرم شود. سپس وارد برج تقطیر در اتمسفر می‌شود که با داشتن سینی‌های غربالی به تقطیر جز به جز می‌پردازد. در این مرحله، نفت خام به بخش‌های مختلفی تفکیک می‌شود، از جمله گازهای سبک، نفتای سبک و سنگین، بنزین موتور، نفت سفید، نفت‌گاز و نفت کوره.

2. تقطیر در خلاء: باقیمانده برج اتمسفریک به برج تقطیر در خلاء منتقل می‌شود و تحت فشار و حرارت، تفکیک می‌شود. این مرحله به منظور حذف ترکیبات نامطلوب و بهبود ویژگی‌های روغن‌های پایه استفاده می‌شود.

3. استخراج با حلال: رافینیت حاصل از تقطیر در خلاء به واحد روغن‌سازی منتقل می‌شود. در این مرحله، از روش استخراج با حلال برای تبدیل رافینیت به روغن‌های پایه با کیفیت مختلف استفاده می‌شود.

4. هیدروژن‌هایدروژن‌ها: بعد از مرحله استخراج، روغن پایه حاصل از رافینیت به واحد هیدرو فینیشینگ (Hydro Finishing Unit) منتقل می‌شود. در این مرحله، با استفاده از هیدروژن، اشباع نمودن پیوندهای دوگانه و حذف آروماتیک ها انجام می‌شود تا روغن‌های پایه با کیفیت بالا تولید شوند.

5. طبقه‌بندی روغن‌های پایه: روغن‌های پایه معدنی به دو گروه کلی پارافینی و نفتنی تقسیم می‌شوند. هر کدام از این گروه‌ها دارای ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود هستند.

6. بسته‌بندی و توزیع: در انتها، روغن‌های پایه تولید شده بسته‌بندی و آماده برای توزیع به بازار می‌شوند. این روغن‌ها می‌توانند به عنوان روغن‌های پایه در تولید محصولات مختلف مانند روغن موتور، گریس، مواد روان‌کننده و غیره استفاده شوند.

گروه های اصلی روغن پایه:

1. روغن‌های پایه گروه یک (Group I): این روغن‌ها از طریق تصفیه با استفاده از حلال‌های شیمیایی به دست می‌آیند. آنها دارای شاخص گرانروی پایین و حاوی مقادیر قابل توجهی از آروماتیک‌ها هستند. به علت حاوی آروماتیک‌ها، این روغن‌ها در مقابل اکسیداسیون کمتر مقاوم هستند.

2. روغن‌های پایه گروه دو (Group II): این روغن‌ها از طریق هیدروفرآوری شده یا هیدروژناسیون کاتالیستی به دست می‌آیند. این فرآوری‌ها باعث حذف مقادیر زیادی از آروماتیک‌ها می‌شود و شاخص گرانروی بالاتری را به دست می‌آورند. همچنین، مقاومت آنها در برابر اکسیداسیون نیز بالاتر از روغن‌های گروه یک است.

3. روغن‌های پایه گروه سه (Group III): این روغن‌ها نیز از طریق هیدروفرآوری شدید به دست می‌آیند و حداکثر مقدار آروماتیک‌ها را حذف می‌کنند. به همین دلیل، این روغن‌ها دارای شاخص گرانروی بالاتری نسبت به گروه‌های دیگر هستند و مقاومت بهتری در مقابل اکسیداسیون دارند.

طبقه‌بندی API

طبقه‌بندی API روغن‌های پایه بر اساس کیفیت و ویژگی‌های آنها اهمیت زیادی دارد، زیرا این اطلاعات به تولیدکنندگان محصولات نهایی کمک می‌کند تا روغن‌های مناسبی را برای کاربردهای خاص خود انتخاب کنند. انتخاب روغن‌های پایه مناسب می‌تواند به عمر مفید و عملکرد بهتر محصولات نهایی کمک کند.

علامت SN که مخفف Solvent Neutral است، به عنوان نمادی برای روغن‌های پایه استفاده می‌شود که از روش حلال (استخراج با حلال) برای تصفیه و فرآوری آنها استفاده شده است.

گرانروی کینماتیک (Kinematic Viscosity) در 100 درجه سلسیوس، یکی از معیارهای مهم برای تعیین کیفیت و ویژگی‌های روغن‌های پایه است. این معیار نشان دهنده زیاد یا کم بودن غلظت روغن است و به عبارت دیگر، نشان می‌دهد روغن چقدر سیال یا غلیظ است. اعدادی که به عنوان علامت SN به همراه گرانروی آورده می‌شوند، نشان دهنده این است که روغن در دمای 100 درجه سلسیوس چه غلظتی دارد. عدد کوچکتر نشان‌دهنده روغنی با غلظت بیشتر و عدد بزرگتر نشان‌دهنده روغنی با غلظت کمتر است.

روغن‌های پایه سنتزی از ترکیبات ساده تولید می‌شوند که به وسیله واکنش‌های شیمیایی (سنتز) به دست می‌آیند و حاوی افزودنی‌های ضروری هستند. این روغن‌ها برای بهبود خواص شیمیایی و فیزیکی به یک فرآیند بازسازی مولکولی تحت می‌گذرند.

برخی از مهمترین و رایج‌ترین روان‌سازهای سنتزی عبارتند از:

1. سیالات پلی گلایکول – پلی آلکن گلایکول، پلی گلایکول اترها، پلی آلکالی گلایکول اترها

2. سیلیکون‌ها

3. استرها: استرهای اسیدی دوعاملی

4. استرها: استرهای پلی نیوپنتید

5. اولفین آلفا پلیمری شده: پلی آلفا اولفین، پلیمرهای اولفینی، هیدروکربن‌های سنتزی اولوگومری اولفینی

6. آروماتیک آلکالی- دی آلیکل بنزن‌ها – یک هیدروکربن سنتزی

7. استرهای فسفاته

پلی آلفا اولفین‌ها یا PAO به عنوان روان‌ساز سنتزی معمولاً برای طراحی پلیمرهای اولفینی و اولیه گومرهای الفینی استفاده می‌شوند. این مواد روان‌کنندگی خوبی دارند، کاهش لجن تولید می‌کنند، اندکس ویسکوزیته بالایی دارند و از پایداری حرارتی خوبی برخوردارند. کاربردهای آن‌ها شامل سیستم‌های ترمز هیدرولیک خودرو و اتیلن و پلی اتیلن گلایکول در روغن‌های دنده صنعتی، سیالات مقاوم در برابر آتش (مخلوط پلی گلایکول با آب)، گریس‌ها، سیالات در تماس با فلزات و روغن‌های فشرده‌کننده گاز می‌شود. پلی آلفا اولفین‌ها با روغن‌های نفتی سازگار نیستند.

پلی گلایکول‌ها در ابتدا در جاهایی استفاده می‌شدند که دما بسیار بالا بود. استفاده اولین از گلایکول‌ها برای سیالات هیدرولیک پایه آبی در نیروی دریایی ایالات متحده در سال 1943 بود. این مواد روان‌کنندگی خوبی دارند، کاهش لجن تولید می‌کنند، اندیکس ویسکوزیته بالایی دارند و از پایداری حرارتی خوبی برخوردارند.

تصفیه مجدد روغن‌های کارکرده

تصفیه مجدد روغن های کارکرده یا روغن‌های بازیافتی با هدف بازگرداندن آنها به روغن‌های پایه اصلی صورت می‌گیرد. این فرآیند به منظور حذف ناخالصی‌ها و مواد زائد موجود در روغن‌های کارکرده استفاده می‌شود تا روغن بازیافتی قابل استفاده مجدد در محصولات دیگر باشد.

به‌عنوان مثال، برخی از روش‌های معمول استفاده شده در تصفیه مجدد روغن‌های کارکرده عبارتند از:

1. روش تقطیر: در این روش، روغن کارکرده با استفاده از تقطیر در دماهای مختلف جدا می‌شود تا به اجزاء مختلفی مانند گازوئیل، روغن هیدرولیک پایه و روغن پایه پنجاه تبدیل شود.

2. روش استخراج با پروپان: در این روش، پروپان به عنوان حلال استفاده می‌شود تا مواد آسفالتی و فلزات را از روغن جدا کند.

3. روش تصفیه با اسید: این روش شامل استفاده از اسید سولفوریک برای جداسازی ناخالصی‌ها و مواد جانبی حاصل از کهنگی می‌شود.

4. روش خاک رنگبر: این روش شامل استفاده از خاک رنگبر بنتونیت است که قطبیت دارد و مواد اکسید شده در روغن با خاصیت قطبی جذب می‌شوند و جدا می‌شوند.

هر روش دارای مزایا و محدودیت‌های خود است، و انتخاب روش مناسب بستگی به نوع روغن کارکرده و مقدار ناخالصی‌ها و مواد جانبی دارد. با توجه به رشد تکنولوژی و اهمیت محیط زیست، روش‌های مدرن تصفیه مجدد روغن‌های کارکرده از جمله تین فیلم بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند که هدف اصلی آنها کاهش ضایعات و حفاظت از محیط زیست است.

شرکت ویستا آسمان تامین کننده انواع روغن پایه در گریدهای متنوع SN150، SN350، Sn500 و سایر گریدها بر اساس سفارش مشتری در تناژ بالا و قابل ارائه در بسته بندی های متنوع. با ما اطمینان خاطر ذاشته باشید که بهترین روغن پایه را مصرف خواهید کرد.